Για μια Εγκόσμια Ηθική

«Το ερώτημα για το νόημα της ζωής είναι αναπόφευκτο και θεμιτό. Δεν είναι γέννημα αδυναμίας, αλλά ανθρώπινης ευαισθησίας. Πέρα απ’ αυτό, η αίσθηση του μηδενός και η έλλειψη νοήματος, δεν είναι μεταφυσικές πολυτέλειες. Είναι καταστάσεις που προκύπτουν από τους όρους της ύπαρξης».

Στο καινούριο του βιβλίο, ο ακούραστος Έλληνας στοχαστής Ευτύχης Μπιτσάκης (1927–), θέτει και εξετάζει το θέμα της ηθικής και του νοήματος της ζωής.

«Το ερώτημα για το νόημα της ζωής αποτελεί κεντρικό ερώτημα των φιλοσοφιών της ύπαρξης. Ο θετικισμός το απορρίπτει, με βάση τυπικά κριτήρια για το τι είναι επιστημονικό και το τι έχει νόημα. Οι μαρξιστές, από την πλευρά τους, συνήθως το παρακάμπτουν, με μιαν αμήχανη σιωπή. Αλλά το πρόβλημα απασχολεί και τους “μορφωμένους” και τους “αμόρφωτους”. Αν οι φιλόσοφοι το αποφεύγουν, τόσο το χειρότερο για τη φιλοσοφία».

Με οξυδερκείς διαπιστώσεις διαβαίνοντας τον «παραμελημένο» αυτόν τόπο, ο συγγραφέας θα υποστηρίξει, με τη μεγαλύτερη σαφήνεια, πως μια εγκόσμια ηθική είναι αναγκαία και δυνατή. Ιδιαίτερα σήμερα, απέναντι σε μια πραγματικότητα γενι-κευμένης αλλοτρίωσης, εμπορευματοποί-ησης και βαρβαρότητας.

«Είναι ανάγκη να αναζητήσουμε τώρα το θεμέλιο μιας ενδοκοσμικής ηθικής, η οποία θα ήταν, ενδεχομένως, κοινωνικά αποτελεσματική. Μιας ηθικής η οποία δεν θα απέτρεπε τελικά το “κακό” από τον κόσμο, θα αναδείκνυε όμως την αξία της ανθρώπινης ζωής ως αξίας καθεαυτήν, και θα προδιέγραφε τις αρχές και τις κοινωνικές συνθήκες για την εκπλήρωση της ανθρωπιστικής λειτουργίας της».

Η απάντηση στα σύγχρονα προβλήματα δεν μπορεί να μην έχει ένα ηθικό θεμέλιο. Ποιο μπορεί να είναι αυτό; Η παραγνώριση της πλευράς αυτής θα μας καταδικάζει να βλέπουμε «τα τρένα να περνούν», ανήμποροι για οτιδήποτε ουσιαστικό, την ώρα που απλώνονται οι λεκέδες της βαρβαρότητας…